Powołujący się na Protokoły... uważali, że mają do czynienia z dziełem autentycznym zawierającym ujawnioną wiedzą tajemną, przedstawiającą spisek grożący światu ze strony Żydów.
Zdaniem Janusza Tazbira przekonanie o autentyczności Protokołów... jest podstawą ich powodzenia. Mając to na uwadze autor przedmowy postawił sobie zadanie przedstawienia dowodów na fałszywość Protokółów... Dezawuuje je poprzez wskazanie inspiracji literackich, identyfikację środowisk odpowiedzialnych za ich zredagowanie, wreszcie pokazuje jak były eksploatowane do celów politycznych.
Wśród poczytnych prac wykorzystujących spiskową teorię dziejów Janusz Tazbir wymienia Rady tajemne... Hieronima Zaborowskiego (1607), polskiego eks-jezuity, który napisał paszkwil na swoich przełożonych, odpowiedzialnych za jego usunięcie z zakonu; Mémoires pour servir à l’histoire du jacobinisme (1797-98), ojca Barruella objaśniającego fenomen jakobinizmu w rewolucji francuskiej spiskiem templariuszy-wolnomularzy; powieść Biarriz (1868) Hermanna Godesche, która wprowadziła do obiegu motyw tajnego spotkania Żydów na praskim cmentarzu; oraz dialog między Machiavellim a Monteskiuszem pamflet Maurice’a Joly’ego. Był on istotnym źródłem, fragmentami wręcz niewolniczo kopiowanym w kompilacji powstałej z inspiracji przebywających we Francji przedstawicieli carskiej ochrany - utworu nazwanego Protokołami Mędrców Syjonu.
Przedmowa do wydanych Protokołów... ukazała się dwa lata wcześniej (w 1992 roku) od Sześciu przechadzek po lesie fikcji (wydanie angielskie 1994, polskie: Znak, 2007, wyd. 2) Umberto Eco. Kilka lat wcześniej włoski badacz literatury napisał znakomitą powieść Wahadło Foucaulta (PIW, 1988), w której obnażył mechanizmy teorii spiskowych tworząc historię grupy bibliofilów zaangażowanych w przedsięwzięcie inspirowane przez grupę wpływowych osób przekonanych o istnieniu trwającego od wieków spisku, którego celem jest panowanie nad światem. W jednej z sześciu tytułowych przechadzek włoski semiolog przedstawił schemat inspiracji i zmian literackich motywu spisku templariuszy-masonów-Żydów. Schemat w części pokrywa się z wywodem Janusza Tazbira różniąc się w punkcie wyjścia, jaki obydwaj uczeni sobie obrali. W porównaniu do polskiego autora wstępu Umberto Eco odpowiada na pytanie dlaczego fikcja literacka jest bardziej atrakcyjna od wyników naukowych badań.
Wstęp do Protokołów... jest niezbędną lekturą.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz